Translate

xoves, 12 de novembro de 2015

Violencia de xénero VS Violencia en parellas do mesmo sexo

Que existen profundos lazos entre as mulleres e o colectivo LGTBI, é evidente. É máis, posiblemente esta especie de complicidade e, en ocasións, loita conxunta tivo un papel importante na ampla conciencia social e na aprobación por parte do Goberno de Rodríguez Zapatero, da Lei Integral contra a Violencia de Xénero de decembro de 2004, e de tan só seis meses máis tarde, da Lei do Matrimonio Igualitario.
Pero, dito isto, temos que recoñecer tamén que as mulleres e o colectivo LGTBI temos diferenzas e, polo tanto, non podemos confundir determinadas reivindicacións. E un exemplo claro o constitúe a violencia que se produce no seo das relacións cunha orixe afectivo-sexual. Dende que se aprobou a lei, pero sobre todo dende que se aprobou o matrimonio igualitario (cun momento de especial debate cando en 2009 un home asasinou ao seu ex marido en Adra que, se ben non era o primeiro caso en España, si foi o que abriu dun xeito amplo o debate), diferentes voces se teñen alzado para reivindicar a aplicación da Lei Integral contra a Violencia de Xénero en parellas do mesmo sexo.
Curiosamente, unha parte destacada destas voces procede dos sectores máis conservadores da sociedade. E por que? Pois, segundo o meu punto de vista, por dúas razón principais. A primeira, porque resulta unha forma de electoralismo irresponsable, pero extremadamente sinxelo e eficaz. É dicir, por unha banda, porque é un guiño ao colectivo LGTBI ao que, con argumentos que entendo que poden resultar atractivos, tratan de enganar. Porque que non se nos esqueza que o PP, ademais de votar en contra, levou a Lei de Matrimonio Igualitario ao Tribunal Constitucional. E, por outra, estas manifestacións, como as que fixo o ex presidente de Extremadura José Antonio Monago o ano pasado, no fondo agochan un ansia por mesturar aos colectivos na categoría de “discriminados” e, así, aplicar as mesmas leis sen deseñar e aplicar as medidas específicas para cada caso. É dicir, o que sería afondar na discriminación.
Porque, como dixo Boti García Rodrigo –presidenta ata febreiro de 2015 da Federación Estatal LGTB e defensora da diferenciación das dúas clases de violencia, como tamén Beatriz Gimeno, presidenta desta mesma entidade entre 2003 e 2007 e autora de interesantes publicacións sobre o tema-, “incluir nuestra violencia en la violencia de género desdibuja las dos violencias: descafeína la de género y quita identidad a la nuestra. Si todo es violencia de género, nada es violencia de género”.
Polo tanto, unha das tarefas fundamentais que debemos promover as persoas que defendemos a diferenciación entre a violencia de xénero e a que se produce entre parellas ou ex parellas do mesmo sexo, é un labor didáctico. Explicar as razón polas que ambas, sendo violencia e debendo ser afrontadas dun xeito integral, teñen uns elementos diferenciadores que conlevaron que a Lei de 2004 integrase o uso da discriminación positiva en materia penal. Isto significa que se impuxo o agravamento de penas que xa existían, pero para os casos en exclusiva de que o agresor sexa un varón e a vítima unha muller coa que ten ou tivo unha relación afectivo-sexual, modificando para iso os artigos 153.2, 171.4, 172.2 e 148.4 do Código Penal. Deste xeito, o resto de agresións no eido doméstico, incluidas as de persoas do mesmo sexo, serán castigadas, por suposto, pero coas penas que xa existían no Código Penal para ditos delictos.
E, por que se produce isto? Porque nesta lei partimos dunha situación de desigualdade histórica e de dominación dos homes sobre as mulleres. A violencia de xénero non é outra cousa que un instrumento de control do patriarcado sobre as mulleres  e, recoñecelo por parte das Administracións coa elaboración, aprobación e desenvolvemento e aplicación desta Lei Integral, é unha forma de admitir que a sociedade enteira está estruturada sobre dita organización. A violencia de xénero, pois, é unha violencia estrutural, unha forma de control que empregan os homes sobre as mulleres e, polo tanto, é unha violencia especial e particular, distinta a outros tipos de violencia, que precisa de solucións e medidas específicas.
Iso non significa, por suposto, que se negue que a violencia entre as parellas do mesmo sexo exista ou que consideremos que as vítimas non merecen a mesma consideración ou protección.
De feito, a Policía, as entidades LGTBI e mesmo as asociacións que traballan na loita contra a violencia contra as mulleres, están a recibir máis denuncias e peticións de axudas de gais e lesbianas por agresións e violencia das súas parellas ou ex parellas. Isto ten que levarnos á conclusión de que é necesario afondar neste tema e, sen dúbida, buscar as mellores ferramentas, incluidas as legais, para combatir este tipo de violencia doméstica.
Resulta intolerable, por poñer algún exemplos, que a día de hoxe non haxa un rexistro de persoas asasinadas polas súas parellas ou ex parellas do colectivo LGTBI; resulta inadmisible que non se especifiquen políticas específicas de prevención e protección para gays e lesbianas obxecto de violencia de doméstica. E aquí é onde teño que referirme ao CONVENIO DE ESTAMBUL, asinado ao final do mandato de Zapatero, o 11 de maio de 2011, e en vigor dende o 1 de agosto de 2014, que supón o convenio do Consello de Europa sobre prevención e loita contra a violencia contra a muller e a violencia doméstica.
Este Convenio pode ser unha importante ferramenta non só para seguir avanzando na lei integral española contra a violencia de xénero, senón que marca un punto importante de desenvolvemento de medidas propias, e mesmo lexislativas, para a violencia producida dentro de parellas ou ex parellas do mesmo sexo.
De feito, no anexo España comprométese a “llevar a cabo las modificaciones necesarias en su ordenamiento jurídico interno a los efectos de la aplicación del Convenio en su totalidad”.

Polo tanto, contamos coas ferramentas de traballo para poder traballar na prevención, atención, protección, asistencia e inserción das vítimas de violencia doméstica dentro do colectivo de gays e lesbianas, mantendo o carácter específico e particular da violencia de xénero. E estou segura que nesta loita tamén estaremos as mulleres. Porque a súa loita e tamén a nosa. Igual, pero distinta; distinta, pero igual.
(Ponencia Xornadas LGTBI: “10 anos despois. Situación actual e retos de futuro”)